Қазақ хандығының аграрлық шаруашылығының сипаты (XV ғасырдың екінші жартысы – XVIII ғасырдың бірінші жартысы).

Аннотация

Кез келген қоғамның және оның саяси ұйымының, мемлекеттің тарихын зерттеу экономикалық жүйенің шындығынан шыққанда ғана логикалық және толық болады.

Зерттеу жұмысымыздың мақсаты – XV ғасырдың екінші жартысы – XVIII ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақ мемлекетінің экономикасы. Соғыс себептері, одан кейінгі саяси одақтар, жекелеген хандардың, сұлтандардың, билердің іс-әрекеттері және қоғамның төменгі топтарындағы бұқаралық процестер сияқты барлық маңызды оқиғалар қазақ қоғамының экономикасының ерекшеліктерін білсеңіз, түсінікті болады. берілген тарихи кезең тек аграрлық сипатта болуы мүмкін.

Зерттеудің жаңашылдығы қазақ ғылымында формациялық концепциядан бас тартқаннан бері бұл жұмыста тарихи үдерістерді іргелі, экономикалық тұғырдан қарастыруында жатыр. Оның үстіне автор Қазақ хандығының XV-XVIII ғасырлардағы шаруашылығының мал шаруашылығына жатпайтын салаларын мемлекет тұрақтылығының факторы ретінде айқын көрсетеді.

Бұл зерттеу өркениеттік методологиялық концепцияға негізделген. Ғылыми танымның тарихи-салыстырмалы, тарихи-жүйелік, тарихи-типологиялық және басқа әдістерін қолданады.

Бұл жұмыстың мақсаты мен міндеттеріне сәйкес автор ғылыми нәтижелер көрсетті. Қойылған мақсаттарға сәйкес зерттеліп отырған кезеңдегі қазақ мемлекеті тек жайылымдық мал шаруашылығына ғана негізделмегенін жазба, археологиялық және ішінара этнографиялық материалдар арқылы нақты дәлелдеп берді. Қазақ экономикасының негізін егіншілік, қолөнер, сауда, қолөнер, т.б. сияқты толыққанды салалар құрады. Бұл мақаланың негізгі қорытындысы қазақ тарих ғылымында қазақ мемлекеттілігі мен қоғамын зерттеуге деген көзқарасты өзгерту қажет. Бұл институттарды тек көшпенділік арқылы қараудан бас тарту керек. Қазақ Шыңғыстары мемлекетінің тұрақтылығы тек экстенсивті мал шаруашылығына ғана емес, сонымен қатар экономиканың басқа да маңызды ауыл шаруашылығы салаларына, соның ішінде оазистік елді мекендер мен қалаларға негізделген.

Түйін сөздер: Қазақ хандығы, қазақтар, мемлекеттілік, этносаяси тарих, аграрлық, хандар, сұлтандар, билер, шаруашылық, мал шаруашылығы.

Алғыс: Бұл мақала IRN BR21882223 «Қазақ хандығы XV ғасырдың екінші жартысы – XVIII ғасырдың бірінші жартысы: этносаяси тарихы және сыртқы саясаты» жобасы аясында дайындалды Шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитетінің «Ұлы Жошыны зерттеу институты».