History of research of ancient and medieval cities of the Karashik region
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2023.v111.i4.013Keywords:
Аrcheology, settlement, fortress, city, Karashyk, region, research, excavations, central part, shahrstan, economic region.Abstract
The article deals with the historical and topographical structure of ancient and medieval settlements, fortresses and towns discovered during archaeological research conducted in Karashyk valley in 1969-2023, and the results of excavations (prospecting, stratigraphic, large-scale) carried out in them.
Lower, middle (Arys valley, Otyrar, Turkestan, Syganak oases) reaches of the Syr Darya river, southern and northern slopes of Karatau, Talas, Shu districts and Zhetisu are historical and geographical areas where urban culture developed since ancient times. Ancient, medieval cities, settlements and fortresses in these territories were formed along the Great Silk Road and caravan routes. From historical and geographical works it is known that in IX-X centuries there was a region called Shaugar (Shabgar, Shavgar) and its main city was Shaugar, located in the neighborhood of Otyrar oasis. The Turkestan valley (oasis), located in the middle reaches of the Syr Darya, is divided into the oases of Sauran, Sidakata, Karnak, Karashyk, Karashyk, Shaga, Ikan, Shaugar and Tamdyozek. The micro oasis of Karasyk (valley - M.E), located in the middle of this oasis, is surrounded by the micro oases of Karnak to the northwest, Shaga to the southeast, Shaugar to the south, and Tamdeyozek to the southwest.
In the course of archaeological research conducted in the Karashyk valley in 1969-2023, a number of settlements, fortresses and towns were discovered, their historical and topographical structure was determined, and a number of monuments were excavated. However, the Karashyk Valley has not yet been fully explored. In particular, it is necessary to conduct large-scale studies in mountain gorges, at the outlet of rivers from mountain gorges and in the foothill plain of the Karashyk River to determine the period of existence of monuments. Therefore, the determination of the areal, number, time of their appearance, stages of development, topographical features of ancient and medieval towns of the Karashyk region depends on complex works to be carried out in the coming years.
References
Акишев К.А., Байпаков К.М., Ерзакович Л.Б. Древний Отрар (топография, стратиграфия, перспективы) Алма-Ата: Наука, 1972. С. 217 .
Акишев К.А. Средневеьвые работы и курумы Каратау // Известия НАН РК. Серия общественных наук. 1994. С. 39-44.
Ғылыми есеп Түркістан ескерткіштері (аралық). Алматы, 1997. 39 б // Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университеті. Археология және этнология кафедрасының архиві. 1997 жыл, Р/с № 10.
Ғылыми-зерттеу жұмыстары туралы есеп. Тұран археологиялық экспедициясының 2002 жылы Оңтүстік Қазақстан обылысында жүргізген зерттеулері (аралық). Түркістан, 2003. 161 б // К.А. Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Археология ғылыми-зерттеу орталығының архиві. 2003 жыл. 2-кітап.
Ғылыми-зерттеу жұмыстары туралы есеп. Тұран археологиялық экспедициясының 2004 жылы Оңтүстік Қазақстан обылысында жүргізген зерттеулері (аралық). Түркістан, 2005. 192 б // К.А. Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Археология ғылыми-зерттеу орталығының архиві. 2005 жыл. 4-кітап.
Ғылыми-зерттеу жұмыстары туралы есеп. Тұран археологиялық экспедициясының 2005 жылғы Оңтүстік Қазақстан облысында жүргізген зерттеулері (аралық). – Түркістан, 2006 а. 107 б. // А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Археология ғылыми-зерттеу орталығының архиві. 6-кітап.
Елеуов М. Ескерткіштер жинағы. – Алматы, Қазақ университеті, 2016. – 158 б.Елеуов М, М. Қасенов. 2001 жылғы Қарашық 1 қаласындағы қазба // Қазақстан Археология зеттеулері, Марғұлан оқулары - 14, ғылыми-практикалық конференцияның еңбектері. – Шымкент-Алматы 2002. – 120-122.
Елеуов М. Ортағасырлық Қарашық 1 қаласының цитаделіндегі кесік // Отан тарихы. – №4. – 2003, 7-12.
Елеуов М., Ақымбек Е.Ш. Ортағасырлық Қарашық кесенесі // А.Ясауи университетінің Хабаршысы. Қоғамдық ғылымдар сериясы. – №5. 2005. – 108-115.
Елеуов М. Ескрусіз қалған ескерткіштер. Түркістан: А.Яссауи атындағы ХҚТУ баспасы, 2005. 119 б.
Елеуов М. Түркістан оазисінен 2004-2005 жылдарда ашылған ортағасырлық елді мекендер мен қалалар//Тұран-Түркістан: тарихи-мәдени сабақстастық мәселелері// Ежелгі дәуір және ортағасырлар. Түркістан археологиялық экспедициясының 10 жылдығына арналған халықарлық ғылыми конференция материалдары. Алматы: ТОО Издательство «Экономика». 2006. С. 163-170.
Елеуов М. Шауғар-Қарашұқ-Қарашық. – Алматы: Қазақ университеті, 2012. – 50 б.
Елеуов М. Көне кенттен табылған сәйгүлік // Егемен Қазақстан. – 28 тамыз, 2002 жыл.
Свод памятников истории культуры Казахстана. Южно-Казахстанская область. Том 1-Алма-Ата: Гл.ред. «Қазақ энциклопедиясы», 1994. – 368 с.
Туякбаев М. Динамика развития городов и поселений Туркестанского оазиса // Тұран-Түркістан: тарихи-мәдени сабақтастық мәселелері. Ежелгі дәуір және ортағасырлар. Түркістан археологиялық экспедициясының 10-жылдығына арналған халықаралық ғылыми конференция материалдары. – Түркістан, 23-24 қараша 2006. – 280-290.
Туякбаев М. Историческая топография иразвитые городов и поселений Туркестанского оазиса (XIII-XIXвв.). – Алматы: ТОО «Эффект», 2009. – 208 стр. приложение, илл.
