TWO DIPLOMATIC LETTERS BY BOPY SULTAN ADDRESSED TO THE QING DYNASTY
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2024.v112.i1.06Keywords:
The Kazakh Khanate, the eastern border region, the khan-sultans who owned it, the Qing Dynasty, archive documents, Kazakh letters, Bopy Sultan, letters written to the Councillor of Tarbaghatai, historical significance.Abstract
After the destruction of the Dzungars, the Kazakh Khanate and the Qing Dynasty established official political and economic relations. This year is always called “the year of the cow” in Kazakh documents, it corresponds to 1757 according to the Gregorian calendar. After that, trade between the two sides began to flourish, at first cattle were traded in Urumqi (1758), then trade fairs were opened one after another in Yili (1761) and Tarbaghatai (1764). Such types of trade developed rather quickly in the eastern border regions of Kazakhstan, which were mostly owned by Abylai, Abilpeyiz and their descendants. Due to the expansion of the relationship between the two sides, the number of correspondence has also increased. According to the results of the author’s research in the First Historical Archive of China, there are more than 150 Kazakh documents, most of which are letters written by Kazakh khans and sultans. Among these, we can find the letters written by Sultan Bopy to the Qing Dynasty. Bopy Sultan descends from Abilpeyiz, the 2nd son of Abilmambet, the great Kazakh khan. He was one of the most influential sultans in his time. The letters on which our article is based are the letters sent by this Bopy Sultan to the Qing prince who was in charge of affairs in Tarbaghatai in 1789. The language of these letters is simple, the content is understandable, they are a very valuable historical source in the study of social history, culture and ancient language and writing of the Kazakh Khanate of the 18th century.
References
Әбділәшім Д. (2016). Қытай бірінші тарихи мұрағатында сақталған қазақша құжаттар. – Бейжиң: Ұлттар баспасы, – 278 б.
Әбділәшім Д. (2019). Әбілпейіз сұлтанның Іле генералына жазған бір парша хаты және оның мәнжуша аудармасы // Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Хабаршы. Филология сериясы. – №3 (175). – 68-75 б.
Құрбанғали Халиди. (1910). Тауарих Хамса. – Қазан: Өрнек баспасы, – 798 б.
Сун Юнь қатарлылар құраст. (1965). Патша бекіткен Шынжаң туралы қысқаша шолу. – Тайбэй: Венхай баспасы. (松筠（修）《钦定新疆识略》（二），哈萨克世次表条，台北：文海出版社，1965). Айта кетер бір жайт, осы кітапта берілген Бопының жетінші және оныншы балаларының есімдерін қазақшаға қайталай баламалауда қиындық туындайтындығын ескеріп, қазірше оларды әуелгі хатталған иероглифтердің дыбыстық әуеніне сәйкес «Мали», «Ламот» тұлғаларында жаздық.
QXMDH. (2012a). Қытай Шекара өңірінің тарихы мен географиясын зерттеу орталығы және Қытай бірінші тарихи архиві бірлесіп құрастырған. Цин патшалық дәуіріндегі Шынжаңға қатысты мәнжуша архив құжаттарының топтамасы. 159 том. – Гуйлинь: Гуанси педагогикалық университеті, – 449 б. (中国边境史地研究中心与中国第一历史档案馆合编《清代新疆满文档案汇编》（第159册），桂林：广西示范大学出版社，2012).
QXMDH. (2012b). Қытай Шекара өңірінің тарихы мен географиясын зерттеу орталығы және Қытай бірінші тарихи архиві бірлесіп құрастырған. Цин патшалық дәуіріндегі Шынжаңға қатысты мәнжуша архив құжаттарының топтамасы (ЦШМТ). 186 том. – Гуйлинь: Гуанси педагогикалық университеті, – 449 б. (中国边境史地研究中心与中国第一历史档案馆合编《清代新疆满文档案汇编》（第186册），桂林：广西示范大学出版社，2012).
