ҚАЗАҚСТАН МУЗЕЙЛЕРІНДЕГІ ТҮРКІ ХАЛЫҚТАРЫНЫҢ ТАРИХИ-МӘДЕНИ МҰРАСЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Аннотация

Бұл мақалада Қазақстан Республикасының музейлік кеңістігінде түркі халықтарының тарихи-мәдени мұрасын зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері мен тәжірибелік аспектілері қарастырылады. Түркі халықтарының этномәдени ерекшеліктерін музей арқылы тану – қазіргі гуманитарлық ғылымдарда ерекше маңызға ие бағыттардың бірі. Мақалада музейлердің этнографиялық қорларында сақталған түркі мұрасының жинақталу, жүйелену және ғылыми айналымға ену мәселелері жан-жақты талданады. Сондай-ақ зерттеу материалдары ретінде ҚР Орталық Мемлекеттік архиві, ҚР Орталық Мемлекеттік музейі, Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейі  пайдаланылды. Зерттеу барысында мәдени-тарихи, салыстырмалы, типологиялық және визуалды-антропологиялық әдістер қолданылды. Музейлік артефактілер – зергерлік бұйымдар, дәстүрлі киімдер, тұрмыстық заттар мен діни жәдігерлер арқылы түркі халықтарының этномәдени коды мен тарихи сабақтастығы айқындалады. Мақалада «музейлік түркология» терминін ғылыми айналымға енгізудің өзектілігі негізделеді.

Түйін сөздер: Қазақстан музейлері, түркі халықтары, тарихи-мәдени мұра, музейлік этнография, ғылыми-зерттеу, әдіснама, мәдени-тарихи мұра, экспонат, музейлік зат.