Авторлық құқық негіздерінің шетелдерде және Қазақстан Республикасында қалыптасуы мен даму тарихы
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2024.v113i2-06Аннотация
Авторлық құқық туралы заңды мұқият қайта қарау әдеби және көркем туындылардың материалдық құнының едәуір өсуіне, сондай-ақ оны қорғауға қатысты күрделі мәселелерге байланысты өте маңызды. Авторлық құқық туралы ереже авторлық құқық саласындағы негізгі үш саясатты қамтиды: Авторлық құқықты цензуралауды болдырмау үшін, авторлық құқық оқытуға ықпал етуі керек; авторлық құқық қоғамдық меншікті қорғауы және кеңейтуі керек; және авторлық құқық авторлық құқықпен қорғалған материалдарға қоғамдық қолжетімділікті қамтамасыз ету болып табылады.
Бұл мақаланың негізгі мақсаты - авторлық құқық туралы заңның дамуы кезеңдерін, жалпы принциптерін және авторлық құқық туралы заң дереккөздеріне талдау жасау.
Қазіргі уақытта цифрлық технологиялар ақпаратты жаппай тарату әлеуетімен бірдей терең әлеуметтік өзгерістердің қозғаушы күшіне айналды, сондықтан авторлық құқық туралы заңның негіздерін материалдық емес меншік құқығы ретінде, оның даму эволюциясы мен қолданылу аясын, ерекшеліктер мен шектеулерді, технологиялық инновациялардың, прогресс пен революцияның заманауи қажеттіліктерін ескере отырып қайта қарастыратын уақыт келді.
Кітапханашылар ақпарат саласындағы мамандар ретінде авторлық құқыққа қатысты өз құқықтары мен міндеттеріне ие. Мақалада авторлық құқық туралы заңның тарихи дамуын, біріздендіру және үйлестіру үрдісі мен оны кітапхана саласында қолдану, кітапханашылардың құқықтары мен міндеттері, сондай-ақ, авторлық құқықты шектеу және қорғау туралы зерттеуге әрекет жасалды.
Кілт сөздер: авторлық құқық тарихы, зияткерлік меншік, кітапханашылар, авторлық құқық субъектілері.