XX ғасырдың басындағы Жетісу облысы Пишпек уезінің жаңа қонысшыларының негізгі шаруашылық түрлері
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2022.v105.i2.02Аннотация
Зерттеудің өзектілігі бұл мәселенің тарихнамада жеткілікті зерттелмегендігімен байланысты. Мақаланың мақсаты – статистикалық және мұрағаттық материалдарды талдау негізінде ХХ ғасырдағы Жетісу облысы Пишпек уезінің қоныс аударушы ауылдарының экономикалық дамуын ашып көрсету.Мақала жазудың методологиялық негізі тарихилық мен объективтілік принциптері болды және нақты-тарихи әдістер, соның ішінде статистикалық талдау қолданылды. П.П. Румянцевтің басшылығымен комиссия Пишпек уезінде жинаған қоныс аудару статистикасының материалдары, сондай-ақ революцияға дейінгі авторлардың жұмыстары талданды. Пишпек уезінің қоныс аударушы шаруашылықтарының әлеуметтік-экономикалық құрылымы егжейтегжейлі қарастырылып, орыс қоныс аударушылары астық шаруашылығын жүргізді деген қорытынды жасалды. Суармалы және суарылмайтын жерлердегі егістіктердің құрамы бірдей болды, олардағы дақылдарды егу алқаптары бірдей болмады. Әртүрлі дақылдар өсірілді: қара бидай, бидай, арпа, тары, сұлы, күнбағыс, зығыр, қарасора, картоп, бақша дақылдары, жоңышқа егілді. Дұрыс ауыспалы егіс (қыстық – жаздық – тыңайту) болған жоқ. Жерді жыртқыш пайдалану айқын болды. Қоныс аударушылар ет-сүт бағытындағы мал шаруашылығымен, баубақша өсірумен айналысқан. Шаруашылық натуралды сипатта болды. Шаруалар қолөнермен де айналысты, олардың арасында қолөнершілер және ұсақ бөлшек саудагерлер, ауылшаруашылық жұмысшылары мен батрактар болды. Жаңа қоныс ауылдарындағы әлеуметтік стратификация енді ғана басталды. Түйін сөздер: Жетісу облысы, қоныс аударушы шаруалар, егіншілік, мал шаруашылығы, баубақша шаруашылығы, омарташылық, кәсіпшілік.
