АҚШ-тың Таяу Шығыс саясатына тарихи шолу: Обама әкімшілігі кезеңі

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JH.2021.v103.i4.02

Аннотация

Бұл зерттеу жұмысында Обама әкімшілігі жүргізетін АҚШ -тың Таяу Шығыс саясатының тарихи аспектілері қарастырылады. Бұл зерттеудің мақсаты – Обама әкімшілігінің «жұмсақ (ақылды) билік» саясатын нақтылау және осы саясаттың нәтижесінде болған салдарлар мен аймақтық оқиғаларды суреттеу.

АҚШ қоғамдық дипломатиясы, араб көктемі туралы фактілер және осы саяси оқиғаның АҚШ -тың Таяу Шығыс елдерімен (Иран, Түркия, Израиль және т.б.) қарым -қатынасына әсері сияқты мәселелер бойынша нәтижелер шығарылды.

Бұл зерттеу жұмысы зерттелетін тақырыптың негізгі аспектілерін нақтылаған, сонымен қатар зерттеудің жалпы гипотезалары мен салдарын алған әр түрлі дереккөздер (мерзімді басылымдар, кітаптар, мақалалар мен интернет көздері) негізінде жүргізілді. Нәтижесінде Обама әкімшілігі 

Таяу Шығыста жұмсақ күш теориясын толық енгізбеді. Осы теорияға негізделген Иранға деген көзқарас АҚШ пен оның Таяу Шығыс аймағындағы тұрақты әскери, экономикалық және саяси одақтастары арасындағы келіспеушілік болды. «Араб көктемі» негізінде Парсы шығанағы мен Таяу Шығыс аймақтарындағы демократияландыру мәселесі бұл аймақтарда тұрақтылық пен батысшыл билікті орнатуға әкелмеді; әйтпесе бұл саяси қақтығыс анархияның ұлғаюына және ислам ережелері бойынша басқарыла бастаған мемлекеттердің санының көбеюіне әкеліп, американшыл елдерді сынға алатын еді. АҚШ -тың аймақтық серіктестерімен және Таяу Шығыстағы негізгі ойыншылармен, Түркия мен Израильмен қарым -қатынасы Обама әкімшілігінің жұмсақ күшімен ушығып кетті. Тарихи көзқарастар Обама әкімшілігінің саясаты аймақтық жағдайды және АҚШ -тың Таяу Шығыстағы жетекші орнын түбегейлі өзгерткенін, сондай -ақ аймақтағы саяси қарсыластықты ушықтырғанын көрсетеді.

Түйін сөздер: Таяу Шығыс, АҚШ, Обама әкімшілігі, «жұмсақ күш», араб көктемі.

 

Автордың биографиясы

A. Z. Abbasova-Guliyeva, Баку мемлекеттік университеті, Әзірбайжан, Баку қ.

т.ғ.д.,профессор

Жүктелулер

Жарияланды

2021-12-23

Шығарылым

Бөлім

Вестник КазНУ: Серия историческая