Ақтерек шатқалындағы археологиялық ескерткіштерді ашық аспан астындағы музей ретінде қалыптастыру

Аннотация

Мақалада Ақтерек шатқалындағы археологиялық ескерткіштерді талдау нәтижелері
және олардың Қазақстанның тарихи-мәдени мұра объектісі ретіндегі маңыздылығын бағалау
ұсынылған. Қазіргі уақытта тарихи-мәдени мұраны жаңғырту мен сақтау өзекті және ерекше
мәнге ие. Осыған байланысты авторлар тарихи -мәдени мұраны сақтау, оны әйгілі етудің оңтайлы
және тиімді әдістерінің бірі – музейфикацияның маңыздылығын көрсетуді мақсат етеді. Тарихи
және мәдени жылжымалы және жылжымайтын ескерткіштерді, сондай – ақ, табиғи нысандарды
музей экспозициясына айналдыру. Осылайша, музейлендірілген археологиялық ескерткіш ата-
бабаларымыздың тарихын тереңірек біліп оны түсінуге, тарихи тұрғыдан келешек үшік қайта
қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Бұл істің ең маңыздысы – тарихи ескерткішке жаңа өмір
сыйлау.
ҚР Мемлекеттік Орталық музейінің археологиялық экспедициясы 2006-2021 жж. аралығында
Ақтерек шатқалындағы ескерткіштерді зерттеу жұмыстары негізінде, алдыңғы (1898-1988
жж.) зерттеу нәтижелерін қорытындай отырып, аталмыш ескерткіштердің ерекшелігін назарға
ала отырып, оларды бірегей тарихи-археологиялық кешен деп қарастырған жөн. Олар ежелгі
адамдардың тұрақтарынан бастап орта ғасырлық қала мәдениетін қамтитын бірнеше тарихи-
мәдени қабаттардан тұрады.
Сондай-ақ, мақалада Ақтерек шатқалы аумағындағы археологиялық ескерткіштердің
зерттелу тарихнамасы келтірілген.
Түйін сөздер: археология, қорғандар, қоныстар, тұрақтар, петроглифтер, музейлендіру,
ескерткіштер, ландшафт, сакралды.