Түркістан оазисіндегі қасиетті ескерткіштер

Аннотация

Бұл мақалада автор Түркістан оазисіндегі қасиетті ескерткіштер туралы мәселені қарастырады. Түркістан, Сауран және Сидак сияқты ірі елді мекендерге белгілі археологтар ғана емес, сонымен бірге алғашқы қауым, жеткілікті ақпарат базасы болса да, Түркістан оазисін зерттеу дәрежесі өзінің мәдени және тарихи маңыздылығына сәйкес келмейді. Түркістан облысы ежелден бері тек экономикалық орталық қана емес, сонымен қатар Алтайдан бастап Тәңір құдайына табынатын және Тұранның қоныстанған халқы Заратуштраға табынатын, орнықты және бір-бірімен тығыз байланыста дамып, діни дүниетанымы мен территорияны   мекендеген көшпенділердің орны болғандығы сөзсіз. Осыған орай, Түркістанды «екі әлемнің қақпасы» деп ақын М. Жұмабаев дұрыс айтады. Бір тіршілік ету кеңістігінде екі дін бірге өмір сүрді: көшпелі құдай Тәңірге табыну және отырықшы фермерлердің діні – зороастризм. Археологиялық материалдарды жалпылау, оны тарихи, мәдени зерттеулерде қолдану осы қасиетті аймақтың өмірі мен мәдениеті тарихын толығырақ көрсетуге мүмкіндік береді. Түйін сөздер: Түркістан оазисі, қасиетті ескерткіштер, археологиялық зерттеулер, Түркістан, Қаратөбе, Сауран, Сидак.