СИМОНОВКА 11 (АҚҚАНБҰРЛЫҚ) АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ КЕШЕНІНДЕГІ ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ 2023 ж.

Аннотация

Солтүстік Қазақстанның ортағасырлық археологиялық ескерткіштерін зерттеу Қазақстан ғылымындағы маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Алайда, соңғы жылдарға дейін Солтүстік Қазақстан облысында толыққанды археологиялық жұмыстар жүргізілген жоқ.

"Симоновка-11" кешеніндегі жұмыстар барысында 2023 жылы қазба жұмыстарының дәстүрлі әдістері мен құжаттаудың, материалдарды жинау мен зерттеудің заманауи технологияларын пайдалана отырып, ғылыми-зерттеу жұмыстарының толық кешені жүргізілді. Жер жұмыстары басталар алдында учаскеге далалық зерттеу жүргізіліп, оның нәтижелері бойынша жер жұмыстары үшін орын таңдалды.

2022 жылы Петропавл қаласындағы М. К. Қозыбаева атындағы Солтүстік Қазақстан университетінде  А.Х. Марғұлан атындағы Археология институты филиалының ашылуы маңызды оқиға болды.  Келесі жылы Солтүстік Қазақстан облысының жеті ауданында бірлескен археологиялық барлау жұмыстары жүргізілді. Ғ. Мүсірепов ауданында Симоновка 11 (Аққанбұрлық) кешені ашылды, ол құрылыстан, төрт тас пен ірі тастардың, дөңгеленген үйінді мен қорғанның шоғырынан тұрады. Аталған маусымда кешенде қазба жұмыстары жүргізілді. Нәтижесінде радиокөміртекті талдау арқылы уақыттары белгілеген XIX ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басындағы жертөлесі бар тақташатастан жасалған құрылыс және XI–XIV ғасырлардағы қорған зерттелді. Қорған тоналған, бірақ қабір шұңқыры бай материал берді-күміс сырғалар, лазурит және пастадан жасалған алқалар, паста, нефрит және ақық моншақтары және жебе ұшының сүйек ысқырығы. Лазурит алқалары және ақық моншақтары Томск–Обск өзен аралығында құрамдас бөлігі болып табылатын XI-XIV ғғ.Басандай қорған қорымының жерлеу орындарынан табылған аналогиялар.   Сүйек ысқырықтарының пайда болуы мен таралуының ұзақ және қызықты тарихы бар. Симоновка 11 ескерткішін қазу Солтүстік Қазақстан облысының аумағында одан әрі зерттеу қажеттілігін көрсетті.