Ауғанстандағы азаматтық соғыстағы Пәкістанның рөлі (1978-2001)
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2022.v106.i3.01Аннотация
Ауғанстанның көршілерінің, атап айтқанда Пәкістанның Ауғанстанның ішкі істеріне араласуы азаматтық соғыстың жалғасуының басты факторы болып саналады. Кеңес Одағы мен PDPA режиміне қарсы соғыс басталғаннан бері Пәкістан моджахедтер партияларының саяси жетекшілерінің штаб-пәтеріне, сондай-ақ миллиондаған ауған босқындарының баспанасына айналды. Кеңес Одағының Ауғанстанға басып кіруі аймақтағы тұрақсыздыққа әкелді. Бұл аймақтық тұрақсыздық АҚШ-тың моджахедтерге көмектесуіне әкелді және Америка Құрама Штаттары да Пәкістанмен Ауғанстандағы моджахед топтары үшін қару-жарақ пен жеткізілім өткізетін арнаға айналуға келісті. Пәкістандық әскери жетекшілер мен ISI-дің Ауғанстанның ішкі істеріне тікелей араласуы 1974 жылдың көктемінде Ауғанстандағы «Мұсылман бауырлар» партиясы президент Даудқа қарсы жасаған сәтсіз төңкеріспен басталды. Төңкеріс сәтсіз аяқталғаннан кейін көптеген мұсылман бауырлар Пәкістанға қашып кетті, олар Зульфикар Али Бхутто режимінен тікелей қолдау алды. Пәкістанның Шекара корпусының қолбасшысы, бригада генералы Насирулла Бабыр бастаған пәкістандық әскерилер Ауғанстанның ішкі істеріне араласты. Осылайша, Бабыр Ауғанстан ісіне тікелей араласу жөніндегі Пәкістанның озық саясатының негізгі жақтаушысы болды. Пәкістанның Ауғанстандағы геосаяси көзқарасын жағдайдың эволюциясы және Пәкістанның Ауғанстанда талапқа сай және мойынсұнғыш режим орнатудағы табанды күш-жігері тұрғысынан қарау керек. Сондықтан БҰҰ және басқа аймақтық және халықаралық державалардың күшжігеріне қарамастан, Пәкістанның интервенциясына байланысты Ауғанстан бейбіт келісімге келе алмады және өкінішке орай, азамат соғысы күні бүгінге дейін жалғасуда.
