Азербайжанның ортағасырлық өнеріндегі гротекс

Abstract

Мақалада ортағасырлық Әзірбайжан бейнелеу өнері, оның ішінде салауаттың көркемдік әдіс ретінде гротескті пайдалану жолында шолу жүргізілген. Ортағасырлық кітап миниатюрасының каноникалық өнері суретшілер-миниатюристтердің бейнелеуге деген көзқарастарын білдіруге қарсы шараларын жүзеге асыра алмады. «Түркмен стилінде» жасалған гротеск бейнелері XV ғасырдағы миниатюрасында анық көрсетілген болатын. Гротеск бейнелері ХІХ ғасырда Қаджарлар әулеті кезеңіндегі бейнелеу өнерінде жаңадан дами бастады. Жалпы, гротеск термині «оғаш», «фантастикалық», «бір-түрлі» немесе «ұсқынсыз» деген мағыналарды көрсетеді және карнавалдығы маскалар сияқты оғаш немесе қисық формаларды бейнелеу мақсатында жиі пайдаланылады.
Сонымен қатар, гротеск термині бейнелеу және сәндік себептерін айқындайтын ою-орнектің өзара спецификалық түрлеріне жатқызылуы мүмкін. Мұндай үйлесімділігі, әдетте, оғаш не фантастикалық сипатты білдіреді.