История происхождения савроматско-сарматских племен
DOI:
https://doi.org/10.26577/JH.2023.v109.i2.018Аннотация
Б.з.б. 1 мыңжылдықта Еуразия құрлығын мекендеген, көшпелі өмір салтын ұстанған, ат құлағында еркін ойнайтын ержүрек, әрі ат үстінде садақ тартып, атқанын мүлт жібермейтін мерген жауынгер тайпалар тарихта «Салт атты көшпелі тайпалар» деген атқа ие болды. Салт атты көшпенді тайпалар жайындағы тарихи деректерге қарайтын болсақ, Савромат-Сармат тайпаларының тарихта алар орны ерекше. Тарихи деректерде аталмыш тайпалардың шығыста Орал тауларының оңтүстігінен, батыста Дунай өзеніне дейінгі аралықтағы ұлан-ғайыр территорияда өмір сүргендігі баяндалады. Аталмыш тайпалардың батысқа жылжуының салдарынан б.з.д. IV ғасырға дейінгі жазба деректерде «Сауроматае», ал б.з.д. IV ғасырдан кейінгі жазба деректерде «Сарматае» деген атпе танылып, тарихи деректерде кездесе бастайды. Сонымен қатар, аталмыш тайпалар Ирандақтардың көне діни кітабы Авестада «Сарима» деген атпен белгілі болады. Кәзіргі таңда Савромат-Сармат тайпаларының шығу тарихы, қоныстанған территрориялары және саяси тарихы зерттеуші ғалымдардың ортасында ортақ шешімін таппаған мәселелердің бірі болып табылуда. Осы себептерге байланысты, аталмыш мақалада Савромат-Сармат тайпаларының шығу тарихы, қоныстанған территрориялары және саяси тарихы зерттеліп, жазба деректер мен археологиялық деректер негізінде ғылыми тұжырымдар жасалынды. Сонымен қатар мақалада, аталмыш тайпалардың батысқа жасаған жорықтары жайында жазба деректер негізінде талдау жасалынып, саяси тарихпен байланысы анықталды.